Here's one question that I'd like to answer through a blog post:
How do you say "Who is he?" in Waray? There are two ways of asking that question in the Waray language: you may either say
(1) Hin-o hiya? or
(2) Sin-o siya? Notice that the two interrogative sentences differ slightly because of the letters
H and
S.
These two variations of Waray are usually referred to by Waray language speakers as the H-Waray and the S-Waray. S-Waray is spoken in Northern Samar, Calbayog City in Samar, and Abuyog, Leyte.
While the H-Waray speakers use words like hin-o, ha, hiton, hiya, S-Waray speakers, on the other hand, use sin-o, sa, siton, siya, among others. These two Waray varieties (I'm talking especially about the S-Waray speakers of N. Samar) also differ in how they translate the English word whose: one says kanay, while the other says kunay.
This post does not only give a series of Who questions but also includes Whom and Whose questions. For your convenience (especially if you're here looking for Waray translations), I have included the H-Waray and S-Waray versions alongside the English questions.
WHO
Who? Hin-o?/Sin-o?
Who am I? Hin-o ako?/ Sin-o ak?
Who are they? Hin-o hira?/ Sin-o sira?
Who are you? Hin-o ka?/Sin-o ka?
Who are your (plural) friends? Hin-o an iyo mga sangkay?/ Sin-o an iyo mga sangkay?
Who are your (singular) parents? Hin-o an imo mga kag-anak? / Sin-o an imo mga kag-anak?
Who ate the bread? Hin-o an nagkaon han tinapay?/ Sin-o an nagkaon san tinapay?
Who came to the wedding? Hin-o an kinmadto ha kasal?/ Sin-o an nagpakadto sa kasal?
Who cleaned the house? Hin-o an naglimpyo ha balay?/ Sin-o an naglimpyo sa balay?
Who is coming with us? Hin-o an maupod ha aton?/ Sin-o an maupod sa at?
Who is coming with you? Hin-o an maupod ha imo (sing)/ iyo (pl)? / Sin-o an maupod sa im/ iyo?
Who is Jimmy? Hin-o hi Jimmy? / Sin-o si Jimmy?
Who is she/he? Hin-o hiya?/ Sin-o siya?
Who is sitting behind you? Hin-o an nalingkod ha imo luyo? / Sin-o an nalingkod sa imo luyo?
Who is sitting beside you? Hin-o an nalingkod ha imo tupad? / Sin-o an nalingkod sa imo tupad?
Who is sitting in front of you? Hin-o an nalingkod ha imo atubangan?/ Sin-o an nalingkod sa imo atubangan?
Who is with you? Hin-o an imo upod?/ Sin-o an imo upod?
Who is your friend? Hin-o an imo sangkay? / Sin-o an imo sangkay?
Who is your mother? Hin-o an imo nanay? /Sin-o an imo nanay?
Who loves me? Hin-o an nahigugma ha akon?/ Sin-o an nahigugma sa ak?
Who said that? Hin-o an nagsiring?/ Sin-o an nagsugad?
Who sells cakes? Hin-o an nagbabaligya hin keyk?/ Sin-o an nagbabaligya sin keyk?
Who sold the house? Hin-o an nagbaligya han balay?/ Sin-o an nagbaligya sa balay?
Who will help me? Hin-o an mabulig ha akon?/ Sin-o an mabulig sa ak?
Who will love me? Hin-o an maghihigugma ha akon?/ Sin-o an maghihigugma sa ak?
Who will sell the house? Hin-o an magbabaligya han balay?/ Sin-o an magbabaligya sa balay?
Who will sit behind me? Hin-o an malingkod ha akon luyo?/ Sin-o an malingkod sa ak luyo?
Who will sit beside you? Hin-o an malingkod ha imo tupad?/ Sin-o an malingkod sa im tupad?
Who will love me? Hin-o an maghihigugma ha akon?/ Sin-o an maghihigugma sa ak?
WHOM
Whom are you going to invite? Hin-o an imo (sing)/ iyo (pl) iimbitaron? / Sin-o an imo/ iyo iimbitaron? Whom did you invite? Hin-o an imo / iyo gin-imbitar?/ Sin-o an imo/ iyo gin-imbitar?
Whom will she choose? Hin-o an iya pipilion? / Sin-o an kanya pipilion?
Whom did she choose? Hin-o an iya ginpili? / Sin-o an kanya ginpili?
Whom will I trust? Hin-o an akon tatapuran? /Sin-o an ako tatapuran?
Whom did I trust? Hin-o an akon gintapuran? / Sin-o an ako gintapuran?
To whom will they give the letter? Kan kanay nira ighahatag an surat?/ Kan kunay nira ighahatag an surat?
To whom did they give the letter? Kan kanay nira iginhatag an surat?/ Kan kunay nira iginhatag an surat?
To whom will we sell the house? Kan kanay naton igbabaligya an balay?/ Kan kunay nato igbabaligya an balay?
To whom did we sell the house? Kan kanay naton iginbaligya an balay?/ Kan kunay nato iginbaligya an balay?
With whom are you (singular) going? Kan kanay ka maupod?/ Kan kunay ka maupod?
With whom are you (plural) going? Kan kanay kamo maupod? Kan kunay kam maupod?
Whom will you meet? Hin-o an imo pakikigkitaan?/ Sin-o an imo pakikigkitaan?
Whom did you meet? Hin-o an imo ginpakigkitaan?/ Sin-o an imo ginpakigkitaan?
To whom will she be introduced? Kan kanay hiya igpapakilala?/ Kan kunay siya igpapakilala?
To whom will they be introduced? Kan kanay hira igpapakilala?/ Kan kunay sira igpapakilala?
To whom was she introduced? Kan kanay hiya ginpakilala?/ Kan kunay siya ginpakilala?
To whom were they introduced? Kan kanay hira ginpakilala?/ Kan kunay hira ginpakilala?
WHOSE
Whose house is this? | Kan kanay ini balay? / Kan kunay ini balay? |
Whose house is that? | Kan kanay iton balay?/ Kan kunay iton balay? |
Whose letter is this? | Kan kanay ini surat? / Kan kunay ini surat? |
Whose letter is that? | Kan kanay iton surat? / Kan kunay iton surat? |
Do you (sing) know whose book this is? | Maaram ka kon kan kanay ini libro? /Maaram ka kon kan kunay ini libro? |
Do you (pl) know whose book this is? | Maaram kamo kon kan kanay ini libro? / Maaram kam kon kan kunay ini libro? |
Does she know whose book this is? | Maaram hiya kon kan kanay ini libro?/ Maaram siya kon kan kunay ini libro? |
Do they know whose book this is? | Maaram hira kon kan kanay ini libro?/ Maaram sira kon kan kunay ini libro? |