Pagsurat Sa Waray–Norte Samarnon Nga Pinulongan (On Writing Using The Waray–Norte Samarnon Language)

Kon Waray ka, maaram ka nga an Waray sayo nga dayalekto sa Bisaya (Waray is a regional variety of the Visayan language). Waray an ako first language mao nga bisan pa yadi na ak sa lugar nga Cebuano o Sebuhano (another Visayan dialect) an inistoryahan, naghuhuna-huna ak gihapon sa Waray-Norte Samarnon style.

Maupay magsurat sa Waray (It feels great to write in the Waray language). An iba kinukurian pagsurat sa kanira first language — nga kaurugan diri English — kay an kanira nahigagaraan, para la sa paglata (speaking) an kanira first language, diri para sa pagsurat (writing). An maupay sa Waray kay duro-diretso na an pagsurat. Kon nano an nasulod sa ako huna-huna, diretso na sa keyboard. Diri na ak naghihinuna-huna sa English, balik naman sa Waray, dikan balik na liwat sa English.

Iba an ato Waray. Iba sa Eastern Samar ngan sa Western Samar. Sa diri pa kit ma-ursa sini nga istorya, ako klaruhon nga an Western Samar, Samar an official nga tawag sa kanya. Pananglitan, (1) Basey, Samar, (2) Hinabangan, Samar, (3) Catbalogan, Samar. Pero, para mas masayon sabton, ako gagamiton an "Westehanon" (Western Samar) as a reference to that part of Samar. Balik kit sa ato istorya. Ini nga kalainan sa ato Waray, danay kit nahihimo nga kataw-anan o pataraw-an in naglalata na kit ngan nahibabatian san iba nga Waray. (Ako ngay-an igdudugang nga an "kataw-anan" ug "pataraw-an" diri ini taga Norte nga pulong. Nahuram ko na la ini sa iba nga lugar. Diri na ngani ak maaram kon sa Baybay, Leyte o sa Tacloban. Ambagaw pa, saksak-sinagol na ini nga ako Waray. Pasayloa.)

Kit-i ini nga mga Waray-Norte Samarnon nga mga pulong ngan ato ikumpara sa Estehanon ngan Westehanon.

English word	Nortehanon	Estehanon o Westehanon
to shout	gagasud/ paggagasud	guliat/ pagguliat o kuruo/ pagkuruo
one	sayo	usa
sun	sudang	adlaw
to cook rice	tug-on/ pagtug-on	tuon/ pagtuon
foot	siki	tiil
to speak	lata/ paglata	yakan/ pagyakan
black	pili	itum
red	baga	pula
old	arug	lagas
salted fish	budo	ginamos
to play	uyag/ pag-uyag	uyas/ pag-uyas o mulay/ pagmulay
seed	uyas	liso
unorganized (referring to the person)	lamo	amog
insane	imos	kulang
chili	katsumba	kalungkagong/ sili
to sweep	rabhit/ pagrabhit	silhig/ pagsilhig

Pipira la ini sa mga kalainan sa ato Waray ngan sa Waray sa iba nga Waray-speaking areas. An pinakamaupay nga parte sa ato Waray kay puyde kit mag-istorya nga diri nasasabtan bisan pa mga Waray liwat an nanmamati sa at.

Pananglitan, pira ba an nasabot sa lalataon nga LAGIKWAY (Who understands the word LAGIKWAY)? Tingali diri daramo (Probably, not too many). Mga haglarum an ato mga termino. Diri mahisasabtan san iba nga Waray. Kon ato tutuyuon, kaya nato mag-iristorya nga pareho sin mayaon kit codes nga ginsusunod.

Relaxed mood ak samtang nagsusurat sini. Ambot la kon kamo, relaxed mood liwat samtang nagbabasa. Pero masayon la magsurat sa Waray. Marasa. Diri pinanhuhulasan. Diri na kinahanglan bulig sa dictionary o sa thesaurus.

By the way, LAGIKWAY is cassava.

New Post:
Pick A Winner! (Nakontak Na?)